Εμμανουήλ Ροΐδης:

Η Πάπισσα Ιωάννα

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Η Πάπισσα Ιωάννα θεωρείται το σημαντικότερο
από τα έργα του Εμμανουήλ Ροΐδη και ένα από τα σπουδαιότερα ελληνικά
μυθιστορήματα, το οποίο τελικά αφορίστηκε "ως αντιχριστιανικόν και κακόηθες".
Το έργο αυτό βρίθει παραπομπών και υποσημειώσεων και είναι στην ουσία ένα
σατυρικό μυθιστόρημα, που ο συγγραφέας έρχεται σε ρήξη με την κρατούσα
λογοτεχνική παράδοση, τον ρομαντισμό και την ενίσχυση του κύρους της
Εκκλησίας. Σε αυτό εξιστορείται ο βίος της Ιωάννας, μίας γυναίκας που κατάφερε
να αναρριχηθεί στην ιεραρχία της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και να φτάσει μέχρι
και το αξίωμα του Πάπα, προσποιούμενη ότι ήταν άντρας. Ο Ροΐδης είχε ακούσει
την ιστορία αυτή (της Πάπισσας Ιωάννας) στη Γένοβα, όταν ήταν ακόμα παιδί.
Μετά από εκτεταμένη έρευνα σε βιβλιοθήκες στην Αθήνα και στη Γερμανία,
συγκέντρωσε πλούσιο υλικό για την περίοδο στην οποία διαδραματίζεται το έργο.
Επέμεινε ιδιαίτερα σε αυτή τη διάσταση του μυθιστορήματος, γι' αυτό και το
εξέδωσε με τον χαρακτηρισμό «Μεσαιωνική Μελέτη». Και πράγματι το έργο είναι
πιστότατο στην απεικόνιση της εποχής του - οι πόλεις, τα ταξίδια, τα
μοναστήρια, οι συνήθειες, αποδίδονται με εξαιρετική ακρίβεια. Το έργο ενώ
παρουσιάζει τα αρνητικά της Καθολικής Εκκλησίας, είναι φανερό ότι η κριτική
και η απόρριψη απευθύνονται κυρίως στην Ορθόδοξη. Για το λόγο αυτό και οι
αντιδράσεις απέναντί του ήταν τόσο έντονες. Στον αφορισμό του έργου ο
συγγραφέας απάντησε αρχικά χιουμοριστικά, με τις «Επιστολές ενός Αγρινιώτου»
με την υπογραφή Διονύσιος Σουρλής (στην εφημερίδα Αυγή, Μάιος 1866) και έπειτα
με σοβαρό αλλά και πιο δηκτικό τόνο, με το «Ολίγαι λέξεις εις απάντησιν της
αφοριστικής εγκυκλίου της Συνόδου».

Εμμανουήλ
Ροΐδης

Η Πάπισσα Ιωάννα – Διαβάστε το